Een hele boel...

Hé allemaal,

Het is inmiddels alweer mijn 10e dag hier (wat gaat de tijd toch snel!) en het is ook al weer even geleden dat ik mijn laatste blog schreef. De afgelopen dagen waren namelijk heel intensief. 

Laat ik op chronologische volgorde mijn ervaringen met jullie delen: 
Zaterdag stond voornamelijk in het teken van een cake bakken voor de jarige dochter van onze 'driver' Ruben. Het was best bijzonder dat hij om deze gunst vroeg en hij was er dan ook heel erg blij mee toen hij de volgende dag vertelde dat zijn hele familie ervan had kunnen eten. Dat gaf Ans en mij natuurlijk een heel blij gevoel. 
Diezelfde middag waren we nog een even langs het strand geweest, inmiddels kennen we de 'watu wa baharini' (de mensen van het strand) en zij ons. Elke keer weer maken we gekste dingen mee: een klein jochie zonder schoenen dat met een vreemd verhaal komt over sponsoring en vervolgens zegt dat hij achtervolgd wordt door grote jongens en die Ans vervolgens maar op een matutu naar huis heeft gezet. Of jonge mannen die zomaar naast me kommen zitten en romantische teksten opzeggen, of met me op de foto willen (dat voelde ik me net een beroemdheid ofzo) of met Ans onderhandelen over mijn kostprijs. Net als in Marokko flirten die Kenianen er hier openlijk op los, haha! 

Ook hebben Ans en ik even letterlijk een stukje Keniaanse cultuur opgenomen: een geroosterde maïskolf (= mahindi in Swahili) met limoensap en zoute chilipoeder. Dat werd dan door zo'n 'mama' (=Swahili voor vrouw), die langs het pad naar het strand elke dag zit, klaargemaakt op een rooster dat er al eeuwenoud, roestig en niet bepaald hygiënisch uitziet. Wij dachten: goh, doe eens gek en laten we het proberen want iedereen eet dat hier. Het was een zeer aparte smaak. Het was grappig om te zien dat iedereen ons aankeek van: hé, de muzungu's eten 'locals food'! 

Zondag zijn Ans en ik naar het Bamburi Hallerpark geweest: een soort natuurlijke dierentuin met verschillende dieren en een jungle-achtige omgeving die je van heel dichtbij kunt bezichtigen en zelfs aanraken (zie de foto's!). Ik vond de giraffes en de reuzenschildpad het indrukwekkendst. 

Maandag was mijn eerste dag die ik meegelopen heb in het bedrijf van Mombasa Water. Ik heb vrijwel de hele dag met Naima (een moslima die financiële analyses maakt) opgetrokken en zij vertelde me van alles en heeft me rondgeleid door het hele terrein en me aan minstens 50 mensen (met super lange moeilijke Afrikaanse namen) voorgesteld als 'student from the Netherlands'. Ik wist niet dat dit bedrijf zó groot was en ook nog eens een hele complexe organisatorische structuur blijkt te hebben. Het kost me veel moeite om te begrijpen wie welke positie heeft. 
Ook nam Naima me ineens mee naar haar universiteit, dus toen was ik ineens heel ergens anders beland wat niet bepaald mijn onderzoeksgebied is, maar goed. Hier in Afrika lopen de dingen nooit zoals gepland, is mij verteld door velen, en moet je mee gaan met wat er op je afkomt, zeker in mijn geval.
Die middag was ik uitgenodigd door David voor een warme lunch, ook iemand van het financiële departement. Aangezien Naima Ramadan had en Ad al de hele dag in belangrijke meetings was, leek me dit wel een goed idee. Hij heeft me laten kiezen voor weer een typisch Afrikaans-van-de-kust gerecht en we hebben erg leuke gesprekken gevoerd over onze culturen en mijn project. Het was erg gezellig en aangezien het hier de gewoonte is dat degene die uitnodigt hoe dan ook betaalt, werd ik ook nog eens getrakteerd! Het was wel vreemd dat hij wel 3 keer vroeg of ik speciale lenzen droeg, omdat mijn ogen volgens hem dwars door hem heenkeken... Tja, wat moet je dan zeggen?!

Zo'n eerste dag was vol indrukken en ontmoetingen en ik was dan ook helemaal op aan het eind van de dag. 

Dinsdag was een zeer intensieve dag: in de ochtend was er een korte meeting met Ad en twee technici en daarna zijn we de hele ochtend 'into the field' geweest. Dit hield in dat we één van de wijken waar Mombasa Water momenteel werkzaam is gingen bezoeken samen met een aantal andere technici en een ferme vrouw die verantwoordelijk is voor het project binnen dit gebied. Ik vond dit echt een schokkend, smerige, stoffige en armoede wijk. Overal lag vuilnis en de flats zagen er zeer afgedankt uit (zie de foto's). Ik probeerde me voor te stellen hoe hier zuiver water zou kunnen stromen en riolering zou kunnen werken, dat lukte me niet echt... En het was helemaal bizar om later te horen dat deze wijk een 'average area' was en voor Keniaanse begrippen dus als vrij rijk beschouwd werd... (!) Kennelijk ben ik echt niets van armoede gewend. 
In de middag heb ik een ruim twee uur durende meeting van een stuk of 10 managers en Ad bijgewoond. Het ging voornamelijk over hele technische, inhoudelijke en analytische zaken waar ik natuurlijk niets vanaf weet en die ook niet relevant zijn voor mijn onderzoek. Daarom ben ik me vooral gaan focussen op observatie: hoe wordt er gesproken, wat zijn de houdingen en uitdrukkingen en wat is de sfeer? Het was bijvoorbeeld echt een cultuurverschil dat er voor aanvang van de meeting gebeden werd door iedereen en een oosterse man met een flinke tulband een gebed uitsprak. 

De mensen spreken hier echt héél anders Engels (the African way) en gepaard met veel vakkundige woorden, heb ik soms moeite om het goed te kunnen blijven volgen. Het blijft steeds een kunst van wat ik wel en niet moet destilleren uit de stroom aan informatie die ik op zo'n dag tot me krijg. Door steeds mijn hoofdonderzoeksvraag in mijn achterhoofd te houden, probeer ik dit te doen. Ook ben ik in mijn hoofd steeds bezig met 'Hoe kom ik over op al deze nieuwe mensen?' en 'Hoe blijf ik objectief?'. 

Aan het eind van de tweede dag merkte ik al dat mijn vooraf opgestelde plan van aanpak hier soms lastig in praktijk kan worden gebracht en dat vraagt om continu bijstellen. Dit is soms best pittig, want daardoor kreeg ik toch wat twijfels en lichte stress, al is dit natuurlijk ook onderdeel van het proces. Ik kom er steeds meer achter dat een westerse manier van onderzoek doen, hier eigenlijk niet altijd past of in ieder geval vraagt om een meer 'pole pole' aanpak (relaxed en stap voor stap). Eén zo'n ding is bijvoorbeeld 'the Swahili-time' waarbij de Kenianen zeggen: "You have got the watch, but we have got the time". Dit uit zich dan vaak in standaard te laat komen of helemaal niet komen opdagen en de dingen plannen per dag. Er wordt hier niet in de toekomst gedacht en gepland, dat kennen ze hier gewoon niet. 

De derde dag (gisteren) is gelukkig heel interessant verlopen en heeft mij heel veel informatie opgeleverd die relevant is voor mijn onderzoek. Ik heb uitgebreid de tijd genomen om op eigen houtje vrijwel elk gebouw en kantoor (het bedrijf bestaat uit 5 grote departementen) binnen te stappen en mijzelf nogmaals te introduceren en ditmaal uitgebreid uit te leggen wat ik hier doe en waar mijn onderzoek over gaat. De mensen zijn hier heel geïnteresseerd en bereid om te helpen, maar dan willen ze eerst even die 'gevoelsconnectie' maken en dat gebeurt door praatjes te houden en altijd de handen te schudden en te vragen hoe het met de ander gaat en te praten over Kenia, over Nederland of over wat dan ook. 
Het gaf me een ontzettend goed gevoel dat twee vrouwen me het compliment gaven dat ik er heel Afrikaans uitzag qua kleding en stijl en dat ze me zo mooi vonden als blanke in die stijl. Het is toch anders wanneer vrouwen je complimenten geven op je uiterlijk, dan de mannen hier: die zoeken er gelijk iets meer achter. Bij de vrouwen komt het op de een of andere manier oprechter over.  

Diezelfde middag had ik ook mijn eerste interview met een jonge man, Henry genaamd, die ook in Nederland gestudeerd heeft en dus goed de verschillende culturen kent. Hij heeft heel veel te maken gehad met de samenwerking tussen de Nederlanders en de Kenianen. We hebben ruim anderhalf uur gesproken en het was ontzettend interessant, leuk en nuttig. Het was tevens een goede oefening voor de rest van de interviews die ik nog ga houden.  

Elke keer wanneer ik door de stad rijd, zie ik zo ontzettend veel mensen en voertuigen. 'S ochtends vroeg lopen er bijvoorbeeld echt enorme stromen aan mensen kilometers ver naar hun werk en zie je mannen zonder schoenen die zware karren achter zich trekken. Wanneer ik aan het eind van de dag terug rijd in onze jeep met een personal driver en we in de file staan, komen er kinderen naar de auto's toe rennen om te bedelen en bonzen ze op het raam en roepen soms 'muzungu, chakula', (=blanke, geef mij eten) of je ziet vrouwen met baby's in hun schoot langs de snelweg zitten en ik kan hun blikken dan niet ontwijken. Dat geeft zo'n naar gevoel in m'n onderbuik, echt waar. 

Zo'n drie volle dagen achter elkaar waarin je de hele tijd Engels spreekt en hoort en elke dag weer nieuwe mensen ontmoet en uitlegt wie je bent en wat je doet en continu bezig bent met wat je wel en niet destilleert uit de stroom aan informatie en indrukken, is echt behoorlijk intensief. Bovendien bevindt het bedrijf zich in het centrum van de stad en Mombasa heeft een zeer vervuilde lucht en dat voel je echt aan je longen. Het voelt daarom ook goed dat ik nu weer even een rustdag heb. 

Nou, lieve mensen; een heel lang blog is dit geworden hè!
I hope you'll enjoy reading it!